نگاهی به فیلم تفریق آخرین اثر مانی حقیقی که نسخه ای از آن به صورت غیرقانونی منتشر شده است.

احمد افروز-منتقد سینما: سینمای ایران مملو از آثار اقتباسی از سینمای جهان است هر چند این مساله امری مرسوم در صنعت سینماست اما در ایران محدودیت های فیلمنامه اغلب این اقتباس ها را نه چندان دلچسب می کند اتفاقی که در مورد تفریق نیز تا حدودی افتاده است. تفریق فیلمی به کارگردانی مانی حقیقی که می توان آن را اثری برگرفته شده از فیلم دشمن (ememy) محصول سال ۲۰۱۳ عنوان کرد. این فیلم که به تازگی نسخه­ای از آن به شکل غیرقانونی در فضای مجازی منتشر شده است مانند آثار قبلی حقیقی روایتی فلسفی و روانشناسانه دارد.

ترانه علیدوستی در نقش فرزانه و بیتا به همراه نوید محمد زاده در نقش جلال و محسن، به عنوان کاراکترهای اصلی فیلم تفریق ایفای نقش می‌کنند.

یک مربی آموزش رانندگی بنام فرزانه، شوهرش را که گفته است برای انجام کار به بندرعباس رفته می بیند. فرزانه وی را تا خانه­ای تعقیب می­کند و می­بیند که او وارد خانه­ای که در آن زنی هست می­شود. فرزانه تقریبا مطمئن است که شوهرش به او خیانت کرده ولی بدلیل بیماری روانی­ای که دارد کمی نامطمئن است. پدرشوهر فرزانه، موضوع را با پسر خود یعنی جلال مطرح می­کند و جلال قسم می­خورد که فرزانه اشتباه می­کند. برای روشن شدن موضوع پدر و جلال به خانه مرد غریبه رفته و بالاخره مشخص می­شود زن و شوهری بنام بیتا و محسن که کاملا شبیه فرزانه و جلال هستند در آن ساختمان زندگی می­کنند. در ادامه حوادثی برای این کارکترها پیش می­آید که کارگردان سعی کرده آنچه را که در ذهن خود می گذرد به تصویر بکشد.

مانی حقیق نشان داده است که در فیلمسازی به دنبال سوژه­های بدیع و آمیخته با فلسفه می­رود هرچند موفقیت یا عدم موفقیتش بحث دیگری است اما جسارت وی برای ورود قلمروهای ناشناخته و یا کمتر دیده شده ستودنی است. در تفریق هر دو زن قصه دچار آسیب و رنج هستند. هم فرزانه که دچار فشارهای عصبی ناشی از کمبودها و شکست ها با همسری نه چندان مقتدر و هم بیتا زنی از طبقه نسبتاً مرفه اما در عین حال گرفتار مردی تند مزاج و عصبی است. مانی حقیقی جامعه ­ای را ترسیم می­کند  که در آن ساختارهای فرهنگی موجود افراد را در تنگناهای اخلاقی قرار می­دهد که بارزترین آنها میل به دروغ گفتن و کتمان واقعیت است.

هرچند داشتن همزاد برای انسان­ها امری تا حدودی شناخته شده و پذیرفته شده است اما همزاد سازی حقیقی در این فیلم جور دیگری است این مساله به همان میزان که می­توانست با یک فیلم نامه خوب مخاطب را در یک فضای فراذهنی درگیر و در نهایت فیلمی مورد پسند را ارائه دهد اما با بافت ضعیف داستان و عدم وجود خرده داستان­ها و نبود دیالوگ ­های قوی و در نهایت خلاء یک مفهوم جامع فیلم را دچار ضعف کرده طوری که فیلم نمی­تواند مخاطب را تا پایان فیلم راضی نگه دارد و علیرغم پتانسیل موجود و ایده جذاب قصه خوبی را روایت کند.

مانی حقیقی به دنبال ساختن فضایی نو در سینماست. تفریق نیز در ادامه آثار وی تلاشی در این راستاست. فیلم دارای نکات مثبتی از جمله بازی خوب ترانه علیدوستی، فیلمبرداری و تدوین خوب که در کنار موسیقی مناسب تماشاگر را تا پایان فیلم به همراهی وا می دارد هرچند اگر در پایان لبخند رضایت بر لب او ننشاند.

انتهای مطلب/